Γράμματα, X

Το συναρπαστικό σ’ αυτόν τον πίνακα είναι ότι μας δίνει την εντύπωση πως κρυφοκοιτάμε σ’ ένα δωμάτιο. Ο Vermeerr δημιουργεί αυτή την αίσθηση αφήνοντας την πόρτα ανοικτή και τραβώντας την κουρτίνα στο πλάι.
Έτσι έχουμε την εντύπωση ότι στεκόμαστε στο χολ και κοιτάμε αδιάκριτα στο δωμάτιο, όπου μια γυναίκα κάθεται, δίπλα στο τζάκι - σημείο ασίγαστου παθους -, κρατώντας στο αριστερό της χέρι ένα λαούτο και στο δεξί της ένα γράμμα. Με κάποια έκπληξη στρέφεται προς την υπηρέτρια, που στέκεται πλάι της και κοιτάει με περιέργεια το γράμμα που μόλις έφερε. Και οι δύο γυναίκες μαντεύουν το περιεχόμενο του γράμματος.
Αλλά γιατί το γράμμα να είναι ερωτικό;
Τα κρυμμένα σύμβολα του πίνακα το αποκαλύπτουν!
Στο βάθος φαίνεται ένας πίνακας με ζωγραφισμένο ένα πλοίο να πλέει σε ήρεμη θάλασσα. Τον 17ο αιώνα αυτός ήταν ένας ξεκάθαρος συμβολισμός της Αγάπης. Η θάλασσα είναι η Αγάπη και το πλοίο ο αγαπημένος που έρχεται. Το λαούτο είναι επίσης σύμβολο αγάπης και τα φύλλα με τις νότες δείχνουν ότι κάποιον περιμένει να παίξουν μαζί. Οι σκόρπιοι δρόγκοι στο πάτωμα και τα πεταγμένα πασουμάκια – Ολλανδικός ευφημισμός για τον παράνομο Έρωτα - δείχνουν «ανάρμοστη σχέση».
Για τον Έρωτα αυτό έχει παραμεμελήσει το σπίτι της. Απλυτα ρούχα σ' ενα καλάθει και μια σκούπα στη γωνία το μαρτυρούν.

Ο άλλος πίνακας, όμως, δείχνει ένα ήρεμο και γαλήνιο τοπίο.
Δεν πρέπει λοιπόν η γυναίκα να φοβάται. Άδικα ανησυχεί. Τα νέα είναι καλά.

Πηγή: «De Liefdesbrief”, Johannes Vermeer, 1667, Rijksmuseum, Amsterdam.
Από χθες εκτίθεται στο Palazzo Barberini, Roma