Mη με μπερδεύετε με άλλους!

Hört mich! denn ich bin der und der. Verwechselt mich vor Allem nicht!

Ακούστε με! Γιατί είμαι τούτο και κείνο. Και προπάντων μη με μπερδεύετε με άλλους!

Πηγή: Vorvort (I) aus "Ecce Homo: Wie man wird, was man ist" von Friedrich Wilhelm Nietzsche

Γράμματα, XI

Αγαπητέ Νίκο,
θέλω να μιλήσω μαζί σου για λίγο, κι ελπίζω αυτό που θα πω να σε βοηθήσει η να σου σταθεί χρήσιμο.
Η Ελένη σου έδειξε, δίχως άλλο, αφοσίωση κι αυταπάρνηση. Εσύ ο ίδιος το ομολογείς. Και το συναισθάνεσαι αυτό. Θυσίασε τα πάντα για την αγάπη της. Νοιώθεις το χρέος σου απέναντι της. Μπορεί όμως το χρέος να γεννήσει τον έρωτα; Όχι.
Αποδέχεσαι ότι δεν την αγαπάς. Οι προϋποθέσεις που τραβούσαν την ψυχή σου κοντά της δεν υπάρχουν πια. Ήταν ψεύτικος ο δεσμός σας, αφού δεν βασιζόταν στην ψυχικά ατμόσφαιρα της ηρεμίας, αλλά στο σίφουνα του ψυχικού παραδαρμού.
Κι ύστερα ένας καινούργιος παράγοντας επέδρασε στην ψυχολογία σου. Το συναίσθημα πως η αγάπη, η αφοσίωση της Ελένης σου δημιούργησε αναμφισβήτητες υποχρεώσεις απέναντι της, γέννησε μέσα σου ένα κύμα μικρόψυχης αντίδρασης. Η υποχρέωση σου για ευγνωμοσύνη γεννήθηκε από εγκεφαλική δικαιολογία, κι όχι από ψυχικό αυθορμητισμό. Κι ακριβώς το ότι πρέπει να της είσαι υπόχρεος, χωρίς να αισθάνεσαι τη βαθύτερη τούτη ανάγκη, σου δημιουργεί δυσφορία ακατανίκητη.
Νοιώθεις την ατομική, την ψυχική και την διανοητική σου ακόμα ελευθερία σε μέγιστο κίνδυνο. Καταλαβαίνεις πως πρέπει να ξεπληρώσεις τις βαριές υποχρεώσεις σου, προς αυτή τη γυναίκα, με θυσία της ανεξαρτησίας σου, κι αυτό δεν μπορείς να το παραδεχτείς.
Διαλογίσου λοιπόν σε όλα αυτά που είπαμε και σκέψου ότι αγνά είναι τα αισθήματα που σε κάνουν ν’ αυτοσυγκεντρώνεσαι και ν’ ανυψώνεσαι. Χυδαίο είναι το αίσθημα που αγκαλιάζει μονάχα μια πλευρά της ύπαρξης σου και την παραμορφώνει.

Και για να χρησιμοποιήσω τα λόγια ενός Γερμανού ποιητή, σου λέω κι ετούτο. Εγώ που προσπαθώ να σε γαληνέψω έχω ζήσει τις ίδιες δυσκολίες και μόχθους. Δεν γίνεται να τις αντιπεράσουμε.

Με συμπάθεια


Ανοιχτή Γραμμή

Χαρακτήρες, I

… (Ο Μίχαλος Ρούσης) ήταν καλός. Η αδύνατη ψυχή του τον έκανε να μην μπορεί ν’ αρνηθεί χάρη σε άνθρωπο. Η δυστυχία τον συγκινούσε …. Δεν ήταν ανθρωπιστής φιλόσοφος, που ζητούσε την κοινωνική δικαιοσύνη… Είχε αγαθή ψυχή και τίποτ’ άλλο. Αγαθή κι αδύνατη…

Πηγή: ‘Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου’ του Μ. Καραγάτση. Εκδόσεις Εστία.

Γράμματα, X

Το συναρπαστικό σ’ αυτόν τον πίνακα είναι ότι μας δίνει την εντύπωση πως κρυφοκοιτάμε σ’ ένα δωμάτιο. Ο Vermeerr δημιουργεί αυτή την αίσθηση αφήνοντας την πόρτα ανοικτή και τραβώντας την κουρτίνα στο πλάι.
Έτσι έχουμε την εντύπωση ότι στεκόμαστε στο χολ και κοιτάμε αδιάκριτα στο δωμάτιο, όπου μια γυναίκα κάθεται, δίπλα στο τζάκι - σημείο ασίγαστου παθους -, κρατώντας στο αριστερό της χέρι ένα λαούτο και στο δεξί της ένα γράμμα. Με κάποια έκπληξη στρέφεται προς την υπηρέτρια, που στέκεται πλάι της και κοιτάει με περιέργεια το γράμμα που μόλις έφερε. Και οι δύο γυναίκες μαντεύουν το περιεχόμενο του γράμματος.
Αλλά γιατί το γράμμα να είναι ερωτικό;
Τα κρυμμένα σύμβολα του πίνακα το αποκαλύπτουν!
Στο βάθος φαίνεται ένας πίνακας με ζωγραφισμένο ένα πλοίο να πλέει σε ήρεμη θάλασσα. Τον 17ο αιώνα αυτός ήταν ένας ξεκάθαρος συμβολισμός της Αγάπης. Η θάλασσα είναι η Αγάπη και το πλοίο ο αγαπημένος που έρχεται. Το λαούτο είναι επίσης σύμβολο αγάπης και τα φύλλα με τις νότες δείχνουν ότι κάποιον περιμένει να παίξουν μαζί. Οι σκόρπιοι δρόγκοι στο πάτωμα και τα πεταγμένα πασουμάκια – Ολλανδικός ευφημισμός για τον παράνομο Έρωτα - δείχνουν «ανάρμοστη σχέση».
Για τον Έρωτα αυτό έχει παραμεμελήσει το σπίτι της. Απλυτα ρούχα σ' ενα καλάθει και μια σκούπα στη γωνία το μαρτυρούν.

Ο άλλος πίνακας, όμως, δείχνει ένα ήρεμο και γαλήνιο τοπίο.
Δεν πρέπει λοιπόν η γυναίκα να φοβάται. Άδικα ανησυχεί. Τα νέα είναι καλά.

Πηγή: «De Liefdesbrief”, Johannes Vermeer, 1667, Rijksmuseum, Amsterdam.
Από χθες εκτίθεται στο Palazzo Barberini, Roma

Συναισθήματα, Ι

Θα λυπηθώ που σ’ έχασα, γιατί σε αγαπούσα
Και θα χαρώ που γλίτωσα, αφού δεν μ’ αγαπάς
Θα λυπηθώ που γέλασες, ενώ παραμιλούσα
Και θα χαρώ που γύρισες και με παρακαλάς

Ίσως, έγινε η αγάπη μίσος
Ίσως, έτσι είναι φυσικό
Ίσως, αλλά δεν υπάρχει ίσως
Μίσος, και είναι κάτι τραγικό

Θα λυπηθώ που σ’ έχασα, γιατί ήσουν ο Θεός μου
Και θα χαρώ που διάλεξες το δρόμο της ντροπής
Θα λυπηθώ που γέλασες και μ’ έπνιγε ο καημός μου
Και θα χαρώ που γύρισες, συγνώμη να μου πεις

Ίσως, έγινε η αγάπη μίσος...


Πηγή: «Μίσος» σε στίχους και μουσική του Άκη Πάνου

• Κάντε κλικ εδώ, για να ακούσετε το τραγούδι.

Ποίηση και Συμβουλευτική, XIV

Της Ύπαρξης

Ύπαρξη,
Δώρο στην αγνή μας ουσία
Γέλιο που χαράζει
Την παντοτινή νύχτα
Πάνω στις λεύκες
Απαράτησε τό στεφάνι σου

Φέρε στο κοιμισμένο δάσος
Το θρόισμα του ονείρου,
Που εμάς τους σιωπηλούς εξύπνησε

Πηγή: Της Ύπαρξης, από τη συλλογή «Σαν Πνοή του αέρα» του Γιώργου Σαραντάρη

Ποίηση και Συμβουλευτική, XIII

Προσκυνώ το πάθος, ανυμνώ την ταφήν,
μεγαλύνω σου το κράτος, φιλάνθρωπε,
δι’ ων λέλυμαι παθών φθοροποιών

Πηγή: Επιτάφιος Θρήνος, Στάσις Πρώτη

Γράμματα, ΙX

Denn es ist nicht die Traegheit allein, welche macht, dass die menschlichen Verhaeltnisse sich so unsaeglich eintoenig und unerneut von Fall zu Fall wiederholen, es ist die Scheu vor irgendeinem neuen, nicht absehbaren Erlebnis, dem man sich nicht gewachsen glaubt.
Aber nur wer auf alles gefasst ist, wer nichts, auch das Raetselhafteste nicht, ausschliesst, wird die Beziehung zu einem andren als etwas Lebendiges leben und wird selbst sein eigenes Dasein ausschoepfen…

… Δεν φταίει μονάχα η τεμπελιά, που οι σχέσεις των ανθρώπων επαναλαμβάνονται με τόση ανείπωτη μονοτονία, χωρίς να ανανεώνονται κάθε φορά: φταίει και ο φόβος, ο φόβος μας μπροστά σε κάτι καινούργιο, που δεν μπορούμε να προμαντέψουμε ποιο θάναι το τέλος του και που δεν έχουμε το κουράγιο ν’ αναμετρηθούμε μαζί του. Όμως, μονάχα εκείνος που είναι προετοιμασμένος για όλα, που δεν αρνιέται τίποτα, ούτε και το αίνιγμα – μονάχα αυτός θα ζήσει τις σχέσεις ανθρώπου προς άνθρωπο σ’ όλη τους τη ζωντάνια, και, σύγκαιρα, θα φτάσει ως το βάθος της δικιάς του ύπαρξης…


Πηγή: Ein Brief an Franz Xaver Kappus von Rainer Maria Rilke.
Aus Borgeby gard, Flaedie, Schweden, am 12. August 1904

P.S. Η μετάφραση είναι του Μάριου Πλωρίτη

Ποίηση και Συμβουλευτική, XII

In three words I can sum up everything I've learned about life:
it goes on.

Μπορώ να συνοψίσω όσα έμαθα για τη ζωή σε "μία" λέξη:
Συνεχίζεται.

Πηγή: Robert Frost

Ποίηση και Συμβουλευτική, XI

Wenn ihr's nicht fuhlt, ihr werdet's nicht erjagen,
Wenn es nicht aus der Seele dringt
Und mit urkraeftigem Behagen
Die Herzen aller Hoerer zwingt.
Sitzt ihr nur immer! leimt zusammen,
Braut ein Ragout von andrer Schmaus
Und blast die kummerlichen Flammen
Aus eurem Aschenhaeuschen 'raus!
Bewundrung von Kindern und Affen,
Wenn euch darnach der Gaumen steht-
Doch werdet ihr nie Herz zu Herzen schaffen,
Wenn es euch nicht von Herzen geht

Αν δεν το αισθάνεστε, προσπάθεια περιττή,
απ’ τη ψυχή σας άμα δεν πηγάζει
και τις καρδιές όσων ακούν δεν τις δαμάζει,
μ’ ευχαρίστηση μέσα δυνατή.
Καθίστε εσείς, κολλάτε, μαγειρεύετε
από των άλλων τ’ αποφάγια ένα φαγί
και το σωρό τη στάχτη σας σκαλεύετε,
μια φλόγα εκείθε κακορίζικη να βγει!
Θα σας θαυμάσουνε μαϊμούδες και παιδιά,
αν είναι τέτοια η επιθυμιά σας,
μα καμιά δεν θα γγίξετε καρδιά,
αν ο λόγος δεν βγαίνει' απ’ τη καρδιά σας.

Πηγή: "Faust, Der Tragoedie erster Teil" von Johann Wolfgang von Goethe

P.S. Η μετάφραση είναι του Κώστα Χατζόπουλου

Φιλοσοφική Συμβουλευτική, Χ

The greatest trust, between man and man, is the trust of giving counsel. For in other confidences, men commit the parts of life; their lands, their goods, their children, their credit, some particular affair; but to such as they make their counsellors, they commit the whole: by how much the more, they are obliged to all faith and integrity.

Η μεγαλύτερη εμπιστοσύνη ανάμεσα στους ανθρώπους γεννιέται όταν δίνουν συμβουλές. Για άλλες μορφές εμπιστοσύνης οι άνθρωποι δίνουν ένα μέρος της ζωής τους· τη γη τους, τ’ αγαθά τους, τα παιδιά τους, τα χρήματα τους, κάτι δικό τους· αλλά όταν λειτουργούν σαν Σύμβουλοι δίνουν τα πάντα: Πίστη και Ακεραιότητα …

Πηγή: "Of Councel" from the "Essays" by Francis Bacon

Φιλοσοφική Συμβουλευτική, ΙΧ

...Δεν υπάρχει μια «επιστήμη» τού ζην που να καθορίζεται από οικουμενικά έγκυρα αξιώματα και νόμους που μπορούν να εφαρμόζονται με το ίδιο αποτέλεσμα στον προστατευμένο και πειραματικό χώρο του εργαστηρίου και στο δρόμο ή στη ζούγκλα.
Υπάρχει, αντίθετα, μια τέχνη τού ζην στην οποία παρατίθενται αξιομνημόνευτες παραδόσεις, αποσπάσματα από αρχαίους κώδικες, πρακτικοί κανόνες συμπεριφοράς και η απεγνωσμένη έμπνευση της ελπίδας, μια τέχνη με αφετηρία την οποία ή ενάντια στην οποία το άτομο δρα όταν έρθει η στιγμή να δράσει.
Για να το πούμε με άλλα λόγια, καθώς αιωρούμαστε πάνω στο σκοινί των ακροβασιών μας χωρίς προστατευτικό δίχτυ ή καθώς είμαστε έρμαιο της θάλασσας, στην επιφάνεια της οποίας προσπαθούμε να διατηρηθούμε, έρχονται να μας βοηθήσουν η συσσωρευμένη εμπειρία και η ανάμνηση των καλύτερων δασκάλων, αλλά συνεχίζουμε να εξαρτιόμαστε από τη δική μας ορθή κρίση, επειδή είμαστε μόνοι ...

Πηγή: "Il coraggio di scegliere", Fernando Fernandez-Savater Martin

Επιτύμβια, IV

Ο Rene Descartes, λένε οι επικριτές του χαρακτήρα του, σε όλη του τη ζωή υπήρξε δειλός. Κάποτε συμβούλεψε έναν νέο, που του ζήτησε την γνώμη του για ένα θέμα που θα μπορούσε να προκαλέσει την αντίδραση των αρχών, να μην εκφράσει την άποψη του σαν δική του, αλλά να την διατυπώσει με τέτοιο τρόπο σαν να προέρχεται από άλλους.
Αρνήθηκε να δημοσιεύσει το έργο του Le Monde για μην φανεί ότι υποστηρίζει τις απόψεις του ήδη καταδικασμένου Galileo Galilei.
Ίσως όμως απλά επιδίωξε το «λάθε βιώσας», που καταλόγισε ο Πλούταρχος στον Επίκουρο (Πλουτάρχου Ηθικά 29 - Προς Κωλώτην, Ει καλώς είρηται το λάθε βιώσας, Περί μουσικής, κεφ. 1 -1128).
Γι΄ αυτό ως επιτύμβιο διάλεξε μια ωδή του Publius Ovidius Naso: "Bene qui latuit bene vixit – Ζει καλά, αυτός που ζει απαρατήρητος" (P. Ovidi nasonis tristium liber tertius, 3:4:25)

Πηγή: Chapelle Saint-Benoit, Saint-Germain-des-Pres, Paris

P.S. Από μία επίσκεψη μου, πέρσι τέτοια εποχή.

Φιλοσοφική Συμβουλευτική, V

…C'est pourquoi, sit?t que l'?ge me permit de sortir de la suj?tion de mes pr?cepteurs, je quittai [131] enti?rement l'?tude des lettres; et me r?solvant de ne chercher plus d'autre science que celle qui se pourroit trouver en moi-m?me, ou bien dans le grand livre du monde… (Premi?re partie)

…en sorte que c'est bien plus la coutume et l'exemple qui nous persuade, qu'aucune connoissance certaine; et que n?anmoins la pluralit? des voix n'est pas une preuve qui vaille rien, pour les v?rit?s un peu malais?es ? d?couvrir, ? cause qu'il est bien plus vraisemblable qu'un homme seul les ait rencontr?es que tout un peuple; je ne pouvois choisir personne dont les opinions me semblassent devoir ?tre pr?f?r?es ? celles des autres, et je me trouvai comme contraint d'entreprendre moi-m?me de me conduire… (Deuxi?me partie)

…Μόλις η ηλικία μου επέτρεψε να ξεφύγω από τον έλεγχο των δασκάλων μου, εγκατέλειψα τελείως την μελέτη των γραμμάτων και αποφάσισα να μην κυνηγώ καμία επιστήμη, αλλά αυτό που θα μπορούσα να βρω μέσα μου η στο μεγάλο βιβλίο του κόσμου… (Πρώτο μέρος)

…Είναι η συνήθεια και το παράδειγμα που μας πείθουν, πολύ περισσότερο από την όποια βέβαιη γνώση. Εν τούτοις το τι πιστεύει η πλειοψηφία δεν αξίζει ως απόδειξη, όταν πρόκειται για αλήθειες που είναι δύσκολο ν’ ανακαλυφθούν, διότι είναι πολύ πιθανόν να έχει πέσει σ’ αυτές τις αλήθειες ένας άνθρωπος μόνος του απ΄ ότι ένα πλήθος ανθρώπων. Έτσι λοιπόν, αφού δεν μπορούσα να διαλέξω κάποιον, οι γνώμες του οποίου θα μου ήταν αρεστές, ήμουν αναγκασμένος να γίνω ο ίδιος καθοδηγητής του εαυτού μου… (Δεύτερο μέρος)

Πηγή: DISCOURS DE LA METHODE POUR BIEN CONDUIRE SA RAISON, ET CHERCHER LA VERITE DANS LES SCIENCES, Rene Descartes

Γράμματα, VΙΙΙ

Είμαι της γνώμης Χριστίνα, πως δεν θα μπορούσα ν’ απαντήσω καλύτερα και ακόμη με μεγαλύτερη ακρίβεια, στα όσα μου είπες, παρά μόνον αν σε διαβεβαίωνα πόσο βαθειά κατανοώ την αιτία που σε ώθησε.
Ολοένα αμφιβάλλεις, και βασανίζεσαι από τους φόβους σου. Σε τίποτα δεν πιστεύεις απ’ ότι σε περιβάλλει, ακόμα και στα πιο θαμβωτικά σε ισχύ γιατί όλα τα βλέπεις σαθρά, ετοιμόρροπα, κι όλα τα αισθάνεσαι να ρεύουν, να στραγγίζουν, να λιώνουν κάτω από μία άγνωστη αλλά αμείλικτη και αμετάκλητη απειλή.
Σκέψου ότι ίσως αυτό να λες: - Πρέπει να προσέχω τον ίδιο τον εαυτό μου, τις ίδιες τις φιλοδοξίες μου γιατί από εκεί μέσα μπορεί να ξεπηδήσει ο εχθρός.
Μου είπες νοιώθεις ότι όσο ανέρχεσαι, κι όσο καταχτάς τη ζωή, τόσο περισσότερο τα εξετάζεις όλα, ακόμα και τα πιο ασήμαντα. Αισθάνεσαι ότι η ζωή σου μπορεί να καταστραφεί από μία αβλεψία, από ένα μικρό λαθάκι, από μία παράλειψη ή υποτίμηση της στιγμής. Πιστεύεις ότι κάθε μέρα οι κίνδυνοι μεγαλώνουν, κι αν δεν διατηρείσαι ξάγρυπνη, οι κίνδυνοι που παραμονεύουν πλάι σου μπορεί να σε εκμηδενίσουν.
Τότε, πίστεψε και στην επίγνωση, στην άκρα επίγνωση των κινδύνων. Εξωτερίκευσε αυτή την επίγνωση σαν γνώση – γνώση αντλημένη από πείρα – που προλαβαίνει ή μπορεί να προλάβει τις συμφορές. Πρόβαλλε αυτή τη γνώση όμως όχι σαν άμεσο γεγονός αλλά σαν αναμενόμενη απειλή. Άντλησε αυτή τη γνώση από το παρελθόν και πρόβαλλε την στο ζωντανό παρόν.
Μην αφήσεις, Χριστίνα, τους φόβους σου να σε καταποντίσουν. Μετουσίωσε τους σε δράση. Εξακολούθησε να εξετάζεις γύρω σου και μέσα σου. Παρατήρησε και να μην αποφεύγεις να εκτιμάς σωστά ότι σε περιβάλλει. Οι ανύποπτοι είναι οι πραγματικοί τυφλοί. Αυτό είναι το λογικό σχήμα που προτάσσει η γνώση – η εμπειρία – απέναντι στους αόρατους κινδύνους. Για να παραμείνει ο κίνδυνος μεταφορικός κι όχι εμπράγματος, ειδάλλως σκέψου την κατάληξη του Καίσαρα όπως την περιγράφει ο Καβάφης στο ποίημα του «Μάρτιαι Ειδοί»

Μάρτιαι Ειδοί

Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ω ψυχή.

Και τες φιλοδοξίες σου να υπερνικήσεις

αν δεν μπορείς, με δισταγμό και προφυλάξεις

να τες ακολουθείς. Και όσο εμπροστά προβαίνεις,

τόσο εξεταστική, προσεκτική να είσαι.

Κι όταν θα φθάσεις στην ακμή σου, Καίσαρ πια·

έτσι περιωνύμου ανθρώπου σχήμα όταν λάβεις,

τότε κυρίως πρόσεξε σα βγεις στον δρόμον έξω,

εξουσιαστής περίβλεπτος με συνοδεία,

αν τύχει και πλησιάσει από τον όχλο

κανένας Αρτεμίδωρος, που φέρνει γράμμα,

και λέγει βιαστικά «Διάβασε αμέσως τούτα,

είναι μεγάλα πράγματα που σ' ενδιαφέρουν»,

μη λείψεις να σταθείς· μη λείψεις ν' αναβάλεις

κάθε ομιλίαν ή δουλειά· μη λείψεις τους διαφόρους

που χαιρετούν και προσκυνούν να τους παραμερίσεις

(τους βλέπεις πιο αργά)· ας περιμένει ακόμη

κ' η Σύγκλητος αυτή, κ' ευθύς να τα γνωρίσεις

τα σοβαρά γραφόμενα του Αρτεμιδώρου.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης


Νάσαι γεμάτη Εμπιστοσύνη

Ανοιχτή Γραμμή

Σημ.: Ο Αρτεμίδωρος προσπάθησε να προειδοποιήσει τον Ιούλιο Καίσαρα (δίδοντας του ένα σημείωμα) για το σχέδιο δολοφονίας του από τους Βρούτο και Κάσσιο.Ένας προφήτης είχε προειδοποιήσει τον Καίσαρα να προσέχει τη 15η ημέρα του Μαρτίου («Μάρτιαι Ειδοί»), ημέρα κατά την οποία προσπάθησε να τον ενημερώσει ο Αρτεμίδωρος.

Γράμματα, VΙΙ

...Dimidium facti qui coepit habet: sapere aude...

...Όταν έχεις κάνει την αρχή είσαι ήδη στα μισά του δρόμου. Τόλμησε να πας παρά πέρα...

Πηγή: Epistularum liber primus, Oratio
Beantwortung der Frage: Was ist Aufklaerung von Immanuel Kant

Γράμματα, VΙ

...Jeder wahre Glaube ist auch untr?glich, er leistet das, was die betreffende gl?ubige Person darin zu finden hofft, er bietet aber nicht den geringsten Anhalt zur Begr?ndung einer objektiven Wahrheit.
Hier scheiden sich nun die Wege der Menschen; willst Du Seelenruhe und Gl?ck erstreben, nun so glaube, willst Du ein J?nger der Wahrheit sein, so forsche...

...Κάθε αληθινή πίστη είναι αδιάψευστη, εκπληρώνει αυτό που ο πιστός ελπίζει να βρει σ’ αυτήν, δεν προσφέρει όμως ούτε το ελάχιστο έρεισμα για τη θεμελίωση μιας αντικειμενικής αλήθειας.
Εδώ οι δρόμοι των ανθρώπων χωρίζουν. Θέλεις να επιδιώξεις ψυχική ηρεμία και ευτυχία, τότε πίστευε, θέλεις να είσαι ένας απόστολος της αλήθειας, τότε αναζήτησε την...

Πηγή: Brief an Elisabeth Nietzsche von Friedrich Nietzsche, Bonn, 11. Juni 1865