Ποίηση και Συμβουλευτική, Ι

Ο πάμπλουτος πένης
«Γιατί δεν αντέχω τα τινάγματα
του μέσα βίου έξω»
(Κική Δημουλά)

Ο Μίλτος Σαχτούρης δεν χρειάστηκε ποτέ να υποστεί «τινάγματα» του μέσα του βίου έξω. Εζησε, ως παράδεισο φαίνεται, μια απόλυτα εσωτερικοποιημένη, την κάθε στιγμή, ζωή. Πραγματοποίησε, ως ιδανικό, την αντιστροφή της ρήσης του Μπλεζ Πασκάλ που λέει πως «όλη η δυστυχία του ανθρώπου προέρχεται από το γεγονός ότι δεν μπορεί να μείνει κλεισμένος για πάντα σ' ένα δωμάτιο». Ο τελευταίος, κυριολεκτικά, μιας μακράς σειράς ποιητών, που υπογράψανε με το αίμα τους ότι, με την ποίηση στο προσκεφάλι, δεν χρειάζεται κανείς παρά τα στοιχειώδη: λίγη τροφή κι ένα, ακόμη και αμφισβητούμενο, κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του.

Αν κάτι ξεχωρίζει τους ποιητές είναι μόνο μια «ιδιοκτησία» (και αυτή προσωρινή) των ιδεών και των ποιημάτων τους. Ο Σαχτούρης έζησε μόνο με την αγωνία της έκφρασης, αλλά χωρίς την αγωνία να προσπαθεί να θυμηθεί ποιος «ήταν» και να μην τα καταφέρνει, κάτι που χαρακτηρίζει τις ζωές των περισσοτέρων, συχνά μάλιστα καλλιτεχνών. Δεν υπήρξε στιγμή που να μην αφουγκράζεται την ύπαρξή του ως ένα πολύβουο συλλογικό κοχύλι.

Μια αντίστοιχη οργάνωση ζωής γίνεται αυτόματα προετοιμασία θανάτου. Ως εμπειρία χαρίζει στην ποίηση του καθενός ένα πλήθος ανεξερεύνητα κοιτάσματα, ως «στάση» μεταβάλλει το σύνορο ανάμεσα σε ζωή και θάνατο σε μια διακεκαυμένη ζώνη, που αξίζει, ωστόσο, να βιωθεί χωρίς κλάψες, φιλελεύθερα. Ζώντας με τον τρόπο αυτό ο Σαχτούρης, η ποίησή του προκύπτει φυσιολογικά, χωρίς προσπάθεια ακόμη και στις «εφιαλτικές» ή «απάνθρωπες» διαστάσεις της. Τα φλεγόμενα βέλη των στίχων του, «Το ξεδοντιασμένο στόμα της γριάς έχει ουρανό» και «Το άλογο κλαίει απαρηγόρητο στη γωνία», θα φωτίζουν μαζί με άλλους του στίχους το πηχτό σκοτάδι των σύγχρονων καιρών.

Πηγή: ΘΑΝΑΣΗΣ Θ. ΝΙΑΡΧΟΣ - ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 31/03/2005