Justus Lipsius and his Pupils (The Four Philosophers), Galleria Palatina (Palazzo Pitti), Florence, Peter Paul Rubens, 1611-14
Διαβάστε το έργο τουΦλαμανδού Στωϊκού Justus Lipsius, De constantia in publicis malis και ανακαλύψτε αν έχει επηρεάσει το έργο του Καβάφη. ("Ιθάκη").
… Was muss ein Mensch gelitten haben, um dergestalt es nöthig zu haben, Hanswurst zu sein! - Versteht man den Hamlet? Nicht der Zweifel, die Gewissheit ist das, was wahnsinnig macht ... Aber dazu muss man tief, Abgrund, Philosoph sein, um so zu fühlen...
...Πόσο ένας άνθρωπος θα υπέφερε για να ‘χει ανάγκη ως αυτό το σημείο να κάνει τον καραγκιόζη! Καταλαβαίνουν τον Άμλετ; Δεν είναι η αμφιβολία, αλλά η βεβαιότητα που τον κάνει τρελό… Αλλά για να αισθανθεί κανείς έτσι πρέπει να είναι βαθύς, πρέπει να είναι φιλόσοφος, πρέπει να έχει μια άβυσσο μέσα του …
Πηγή: “Warum ich so klug bin” aus “Ecce Homo: Wie man wird, was man ist” von Friedrich Wilhelm Nietzsche
Ο ποιητής Joseph Brodsky Μπρόντσκι πίστευε πως ο μόνος τρόπος για να νικήσει κανείς την πλήξη είναι να την αγκαλιάσει και να παραδοθεί απόλυτα σε αυτήν.
"Οταν σε κυριέψει η πλήξη, άφησέ την να σε συντρίψει. Βυθίσου σε αυτήν μέχρι τον πάτο. Οσο συντομότερα πιάσεις πάτο τόσο συντομότερα θα ξαναβγείς στην επιφάνεια...».
Πηγή: In Praise of Boredom by Joseph Brodsky (1940-1996), Russian-born American poet
Ο Καθηγητής της Φιλοσοφίας Lars Svendsen βγάζει το συμπέρασμα ότι εκείνο που συνήθως σπρώχνει τους ανθρώπους να κάνουν κάτι είναι πιο πολύ η πλήξη παρά η σκέψη. Υπάρχει μπόλικη πλήξη γύρω μας. Μπορεί να είμαστε πνιγμένοι στη δουλειά και ωστόσο να πλήττουμε.
Nάναι σα να μας σπρώχνει ένας αέρας μαζί
προς έναν δρόμο φειδωτό που σβει στα χάη,
και σένα του καπέλλου σου βαμμένη φανταιζί
κάποια κορδέλλα του, τρελλά να χαιρετάει.
Kαι νάν’ σαν κάτι να μου λες, κάτι ωραίο κοντά
γι’ άστρα τη ζώνη που πηδάν των νύχτιων φόντων,
κι’ αυτός ο άνεμος τρελλά, –τρελλά να μας σκουντά
όλο προς τη γραμμή των οριζόντων.
Kι’ όλο να λες, να λες, στα θάμβη της νυκτός
για ένα –με γυάλινα πανιά– πλοίο που πάει
όλο βαθειά, όλο βαθειά, όσο που πέφτει εκτός:
όξ’ απ’ τον κύκλο των νερών –στα χάη.
Kι’ όλο να πνέει, να μας ωθεί αυτός ο αέρας μαζί
πέρ’ από τόπους και καιρούς έως ότου –φως μου–
–καθώς τρελλά θα χαιρετάει κείν’ η κορδέλλα η φανταιζί,–
βγούμε απ’ την τρικυμία αυτού του κόσμου
Πηγή: ΓιάννηςΣκαρίμπας, "Φαντασία"
- Δεν θέλω να με αγαπάς ως μ' αγαπούν οι άλλοι,
μ' αγάπην ομοιάζουσαν της αύρας τας ριπάς.
Το αίσθημα του έρωτος στιγμήν, ως άνθος, θάλει.
Εδώ υπάρχει θάνατος· αλλού να μ' αγαπάς!
- Αλλού; και που να σ' αγαπώ; και που δεν είναι μνήμα;
Επάνω, κάτω, εις την γην, τας σφαίρας τας λοιπάς;
Παντού ευρίσκεται, το παν θανάτου είναι κτήμα·
Παντού υπάρχει θάνατος· εδώ να μ' αγαπάς...
Εδώ, εδώ! πριν την ζωήν ο θάνατος μαράνη
και φθινοπώρου πριν ιδείς ημέρας σκυθρωπάς·
ταχύτερον ο έρως σου ο μέγας θ' αποθάνει·
πολύ πριν παύση η ζωή, θα παύσης ν' αγαπάς...
- Όταν η νυξ τον ήλιον καλύπτη της ημέρας
κι υπο νεφέλας θάπτεται το φως αγριωπάς,
μυρίους βλέπει σχίζοντας τα σκότη της αστέρας...
Έρως και φως είναι παντού· παντού να μ' αγαπάς!
- Κόρον και λήθην η ψυχή, πριν η εκπνεύση, πνέει·
και της αγάπης η στιγμή πολλάς έχει τροπάς·
του μακροτέρου έρωτος βραδύτερον εκπνέει
κι η βραχυτέρα ύπαρξις· εδώ να μ' αγαπάς!
- Κι εδώ, κι εδώ θα σ' αγαπώ, κι υπό την γην, κι επάνω,
και εις θανάτου έρεβος, κι εις βίου αστραπάς.
Δεν είναι χώμα η ψυχή· ποτέ δεν θ' αποθάνω.
Είναι ζωή κι ο θάνατος, οπόταν αγαπάς.
Πηγή: Αχιλλέας Παράσχος, " ... Αλλού να μ' αγαπάς"
Πού είν' η Αλήθεια; Μην πλανάν εσέ
βαθιονόητα λόγια τάχα?
την πηγή της δεν τη βρίσκειςμέσα σου, άνθρωπε, μονάχα.
Θα τη βρης παντού στο ταίριασμα
- ω αρραβώνας λυτρωτής! -
της καρδιάς σου και του νου σου
με τα πάντα της ζωής.
Πηγή: ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ (Από το Δωδεκάλογο του Γύφτου)
Πηγή: Raffaello Sanzio (1483-1520) Scuola di Atene, (1509-1510) Stanza della Segnatura (Vaticano).
εαν ταις γλωσσαις των ανθρωπων λαλω και των αγγελων αγαπην δε μη εχω γεγονα χαλκος ηχων η κυμβαλον αλαλαζον
καν εχω προφητειαν και ειδω τα μυστηρια παντα και πασαν την γνωσιν καν εχω πασαν την πιστιν ωστε ορη μεθιστανειν αγαπην δε μη εχω ουθεν ειμι
καν ψωμισω παντα τα υπαρχοντα μου καν παραδω το σωμα μου ινα καυχησωμαι αγαπην δε μη εχω ουδεν ωφελουμαι
η αγαπη μακροθυμει χρηστευεται η αγαπη ου ζηλοι ου περπερευεται ου φυσιουται
ουκ ασχημονει ου ζητει τα εαυτης ου παροξυνεται ου λογιζεται το κακον
ου χαιρει επι τη αδικια συγχαιρει δε τη αληθεια
παντα στεγει παντα πιστευει παντα ελπιζει παντα υπομενει
η αγαπη ουδεποτε πιπτει ειτε δε προφητειαι καταργηθησονται ειτε γλωσσαι παυσονται ειτε γνωσις καταργηθησεται
εκ μερους γαρ γινωσκομεν και εκ μερους προφητευομεν
οταν δε ελθη το τελειον το εκ μερους καταργηθησεται
οτε ημην νηπιος ελαλουν ως νηπιος εφρονουν ως νηπιος ελογιζομην ως νηπιος οτε γεγονα ανηρ κατηργηκα τα του νηπιου
βλεπομεν γαρ αρτι δι εσοπτρου εν αινιγματι τοτε δε προσωπον προς προσωπον αρτι γινωσκω εκ μερους τοτε δε επιγνωσομαι καθως και επεγνωσθην
νυνι δε μενει πιστις ελπις αγαπη τα τρια ταυτα μειζων δε τουτων η αγαπη
Πηγή: ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α΄ 13
Αν να κρατάς καλά μπορείς το λογικό σου, όταν τριγύρω σου όλοι τα ‘χουν χαμένα και σ’ εσέ της ταραχής τους ρίχνουν την αιτία.
Αν να εμπιστεύεσαι μπορείς το ίδιο τον εαυτό σου όταν ο κόσμος δεν σε πιστεύει κι αν μπορείς να του σχωρνάς αυτή τη δυσπιστία.
Να περιμένεις αν μπορείς δίχως να χάνεις την υπομονή σου, κι αν άλλοι σε συκοφαντούν να μην καταδεχτείς ποτέ το ψέμα, κι αν σε μισούν, εσύ ποτέ σε μίσος ταπεινό να μην ξεπέσεις, μα να μην κάνεις τον καλό ή τον πολύ σοφό στα λόγια.
Αν να ονειρεύεσαι μπορείς και να μην είσαι δούλος των ονείρων, αν να στοχάζεσαι μπορείς δίχως να γίνει ο στοχασμός σκοπός σου,
αν αντικρίζεις σου βαστά το θρίαμβο και τη συμφορά παρόμοια κι όμοια να φέρνεσαι σ’ αυτούς τους δύο τυραννικούς απατεώνες,
αν σου βαστά η ψυχή ν’ ακούς όποιαν αλήθεια εσύ είχες ειπωμένη παραλλαγμένη απ’ τους κακούς, για ‘ναι για τους άμυαλους παγίδα η συντριμμένα να θωρείς όσα σου ‘χουν ρουφήξει τη ζωή σου και πάλι να ξαναρχινάς να κτίζεις μ’ εργαλεία να ‘ναι φθαρμένα.
Αν όσα απόκτησες μπορείς σ’ ένα σωρό μαζί να τα μαζέψεις και δίχως φόβο, μονομιάς κορόνα ή γράμματα όλα να τα παίξεις και να τα χάσεις και απ’ αρχής, ατράνταχτος, να ξεκινήσεις πάλι και να μη βγάλεις και μιλιά γι’ αυτό τον ξαφνικό χαμό σου.
Αν νεύρα και καρδιά μπορείς και σπλάγχνα και μυαλό όλα να τα σφίξεις Να σε δουλέψουν ξαναρχής, κι ας είναι από πολύν καιρό σωσμένα και να κρατιέσαι πάντα ορθός, όταν δεν σου ‘χει τίποτα απομείνει παρά μονάχα η θέλης, κράζοντας σε όλα αυτά «βαστάτε».
Αν με τα πλήθη να μιλάς μπορείς και να κρατάς την αρετή σου, με βασιλιάδες να γυρνάς, δίχως απ’ τους μικρούς να ξεμακρύνεις. Αν μήτε φίλοι, μητ’ εχθροί μπορούνε πια ποτέ να σε πειράξουν, όλο τον κόσμο αν αγαπάς, μα ποτέ παρά πολύ κανέναν.
Αν του θυμού σου τις στιγμές, που φαίνεται αδυσώπητη η ψυχή σου, μπορείς ν΄αφήσεις να διαβούν την πρώτη ξαναβρίσκοντας γαλήνη,
δική σου θα ‘ναι τότε η Γη, μ’ όσα και μ΄ ότι πάνω της κι αν έχει και κάτι ακόμα πιο πολύ:
Άντρας αληθινός θα ‘σαι παιδί μου !
Πηγή: Αν….. του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ
Μην ενεργείς δίχως την θέλησή σου, δίχως το πνεύμα της κοινής ωφελείας, δίχως συγκρότηση ή από αντίδραση. Μην προσπαθείς να κάνεις πιο όμορφη την σκέψη σου με ψεύτικα στολίδια ή πολυλογίες και μην καταπιάνεσαι με τα πάντα. Ο Θεός που είναι μέσα σου, ας είναι ο προστάτης ενός όντος αρσενικού, μεστωμένου, πολιτικού, πολιτισμένου, αρχοντικού και συγκροτημένου, ωσάν εκείνον που περιμένει ήρεμα τη λήξη του βίου, δίχως να χρειάζεται με όρκους να το αποδείξει ή με την ανθρώπινη μαρτυρία. Γαλήνιος, δίχως την ανάγκη της έξωθεν βοηθείας ή της παρηγορίας που παρέχουν οι άλλοι. Διότι όρθιος πρέπει να στέκεις, όχι ορθωμένος από τους άλλους
Πρέπει να ανέχομαι την ειλικρίνεια.
Να διορθώνω και να καλλιεργώ τον χαρακτήρα μου.
Να δείχνω συγχώρεση και διαλλακτικότητα σε όσους οργίστηκαν και έσφαλαν, μόλις δείξουν ότι θέλουν να επανορθώσουν.
Να μη σπεύδω να συμφωνήσω με κάθε ευφράδη ομιλητή.
Να μην αφήνω τίποτα στην τύχη και να αποβλέπω μονάχα στη λογική.
Να μένω πάντα ίδιος στις μεγάλες λύπες, σε χαμό παιδιού και σε μακροχρόνιες αρρώστιες.
Να βλέπω ότι ο άνθρωπος μπορεί να είναι πολύ αποφασιστικός και μαζί ευγενής.
Να μην είμαι υπερβολικός.
Διδάχτηκα τη σημασία της κατά φύση ζωής.
Τη σεμνότητα.
Την ανεκτικότητα προς τους απαίδευτους και όσους δεν κρίνουν με τη λογική.
Να μην εκδηλώνω οργή ή κάποιο άλλο πάθος αλλά να είμαι τελείως απομακρυσμένος από τα πάθη και συνάμα να δείχνω μεγάλη στοργή.
Την αγάπη για την οικογένεια, την αλήθεια και τη δικαιοσύνη.
Την αυτοκυριαρχία και το να μην παρασύρομαι.
Την ψυχική ηρεμία σε όλες τις περιστάσεις.
Να ευεργετώ, να συγχωρώ, να μη λέω ψέματα.
Την ηρεμία και την αδιατάρακτη εμμονή σε ό,τι ελέγχθηκε και κρίθηκε σωστό.
Την πρόβλεψη για το μακρινό μέλλον.
Τη νηφαλιότητα στο καθετί, τη σταθερότητα.
Όταν έχω όσα συμβάλλουν στην ευμάρεια της ζωής να τα μεταχειρίζομαι χωρίς υποκρισία, αλλά όταν δεν τα έχω, να μην τα έχω ανάγκη.
Την κοινωνικότητα και την καλή διάθεση, όχι όμως καθ' υπερβολή.
Το να παραχωρώ χωρίς φθόνο το προβάδισμα σε όσους κατέχουν κάποια ικανότητα.
Να μην έχω πολλά μυστικά αλλά πολύ λίγα και σπανιότατα, και αυτό σε εξαιρετικές περιπτώσεις και αποκλειστικά σχετικά με τα κοινά.
Να υπολογίζω το καθετί ξεχωριστά, σαν να έχω άνεση χρόνου, με ηρεμία, με τάξη, με γενναιότητα, σύμφωνα με τη φύση των πραγμάτων.
Θα συναντήσω ανθρώπους πολυπράγμονες, αλαζόνες, δολερούς, φθονερούς, ακοινώνητους. Όλα τούτα τους συμβαίνουν επειδή αγνοούν το καλό και το κακό.
Ττα σφάλματα που γίνονται από επιθυμία είναι βαρύτερα από όσα γίνονται εν βρασμώ ψυχής.
Πρέπει να κανείς, να λες και να σκέφτεσαι το καθετί σαν να 'ναι δυνατό να φύγεις τώρα από τη ζωή.
Ο θάνατος είναι έργο της φύσης, και όποιος φοβάται ένα έργο της φύσης, είναι παιδί.
Κκανένας δεν χάνει ζωή άλλη από αυτή που ζει κι ούτε ζει ζωή άλλη από αυτή που χάνει.
Να περιμένω τον θάνατο με γαλήνια σκέψη. Γιατί να βλέπει κάποιος επιφυλακτικά τη μεταβολή και τη διάλυση των πάντων; Είναι κάτι σύμφωνο με τη φύση, και τίποτα σύμφωνο με τη φύση δεν είναι κακό.
Να μην ενεργώ ούτε παρά τη θέληση μου ούτε εγωιστικά, ούτε χωρίς εξέταση των πραγμάτων ούτε βεβιασμένα. Ούτε να καλλωπίζω τη σκέψη μου με κομψές εκφράσεις. Να μη λέω πολλά και να μην καταπιάνομαι με πολλά.
Να τιμώ την ικανότητα μου να σχηματίζω κρίσεις.
Να έχω ορθή σκέψη και σχέση οικειότητας με τους ανθρώπους.
Να εξετάζω με κριτήρια τη μέθοδο και την αλήθεια όλα όσα συναντάω στη ζωή μου.
Να πάψω να δυσαρεστούμαι και να σκέφτομαι ότι τα λογικά ζώα δημιουργήθηκαν το ένα για το άλλο, η ανοχή είναι μέρος της δικαιοσύνης, ότι οι άνθρωποι σφάλλουν ακούσια, πόσοι ανέπτυξαν μεταξύ τους έχθρα, μίσος, υποψίες, χτυπήθηκαν και κείτονται πια κι έγιναν στάχτη.
Τα πράγματα δεν αγγίζουν την ψυχή αλλά στέκουν ακίνητα έξω από αυτήν, ενώ οι ενοχλήσεις προέρχονται αποκλειστικά και μόνο από κρίση που σχηματίζουμε μέσα μας γι' αυτά.
Ολα τούτα που βλέπω αλλάζουν στη στιγμή και δεν θα υπάρχουν άλλο.
Να έχω συνεχώς κατά νου σε ποσών πραγμάτων τις μεταβολές υπήρξα μάρτυρας. Ότι ο κόσμος είναι μεταβολή, η ζωή υποκειμενική ιδέα.
Ο θάνατος, όπως η γέννηση, είναι μυστήριο της φύσης. Σύσταση από τα ίδια στοιχεία και διάλυση στα ίδια στοιχεία. Δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρέπεται κανείς.
Να καταργήσω το "βλάφτηκα" και τότε καταργήθηκε η βλάβη.
Να σκέφτομαι πως ό,τι συμβαίνει, δίκαια συμβαίνει. Αν το εξετάσω προσεχτικά, θα βρω ότι έτσι είναι.
Να μην συμπεριφέρομαι σαν να πρόκειται να ζήσω χιλιάδες χρόνια. Όσο ζω, όσο είναι δυνατό, να γίνω καλός.
Πόση ηρεμία κερδίζει όποιος δεν κοιτάζει τι είπε, τι σκέφτηκε ή τι έκανε ο διπλανός του, αλλά μόνο τι κάνει ο ίδιος, για να είναι η πράξη του αυτή δίκαιη και σύμφωνη με τον ενάρετο άνθρωπο.
Κκαθετί είναι ωραίο από μόνο του και χωρίς τον έπαινο.
Να είμαι νηφάλιος μέσα στην έντασή μου.
Να λέω "δεν είναι αυτό κακοτυχία, αντίθετα η γενναία αντιμετώπισή του είναι καλοτυχία".
Πόσο εύκολο είναι να απομακρύνω κάθε παράσταση που είναι ενοχλητική ή ξένη προς εμένα και μεμιάς να βρίσκομαι σε πλήρη γαλήνη.
Σε κάθε περίπτωση να ρωτώ τον εαυτό μου μήπως έχω ψυχή μικρού παιδιού, μήπως νεαρού, γυναικούλας, τύραννου, μήπως κτήνους ή θηρίου.
Ο καλύτερος τρόπος να παίρνεις το αίμα σου πίσω είναι να μη γίνεσαι ίδιος.
Αν μπορεί κάποιος να με κρίνει και να μου δείξει ότι δεν είναι σωστή μια γνώμη ή πράξη μου, μετά χαράς θα αλλάξω στάση. Την αλήθεια αναζητώ κι απ' αυτή κανείς ποτέ δεν έχει πάθει κακό. Κακό, αντίθετα, παθαίνει οποίος επιμένει στην πλάνη και στην άγνοιά του.
Γίνε ξανά νηφάλιος, σύνελθε, ξύπνα και συνειδητοποίησε ότι όνειρα ήταν αυτά που σε τάραζαν και κοίτα πάλι την πραγματικότητα.
Τα πάντα ασήμαντα, ευμετάβλητα, έτοιμα να αφανιστούν.
Όταν κάποιος κάνει σφάλμα απέναντί σου, αμέσως βαλε με το νου σου τι καλό ή κακό πίστευε κι έκανε το σφάλμα. Όταν το καταλάβεις, θα τον συγχωρέσεις κι ούτε θα απορήσεις ούτε θα οργιστείς.
Με τα πράγματα δεν πρέπει κανείς να θυμώνει γιατί δεν τους καίγεται καρφί.
Πρόσεξε μήπως τυχόν κάποια στιγμή αισθανθείς για τους απάνθρωπους ό,τι αισθάνονται οι απάνθρωποι για τους ανθρώπους.
Να είσαι δίκαιος απέναντι στους ανθρώπους και να προσέχεις μήπως αυθόρμητα αγανακτείς με την κακία ή την άγνοια του άλλου.
Είναι για γέλια να μη θες να αποφύγεις τη δική σου κακία, πράγμα που είναι δυνατό, και να θες να αποφύγεις την κακία των άλλων, πράγμα αδύνατο.
Όλα είναι εφήμερα, όλα έχουν πεθάνει από παλιά.
Χαρά για τον άνθρωπο είναι να κάνει όσα ταιριάζουν σε άνθρωπο. Αυτό που ταιριάζει στον άνθρωπο είναι καλοσύνη προς τον όμοιό του.
Χωρίς έπαρση να παίρνεις, εύκολα να δίνεις.
Οι άνθρωποι έχουν γίνει ο ένας για τον άλλον. Ή δίδαξε τους ή ανέξου τους.
Αν αμάρτησε, ας μείνει εκεί το κακό. Μπορεί όμως και να μην αμάρτησε.
Να αγαπάς και να νιώθεις στοργή.
Αν κάποιος κάνει σφάλμα, δίδαξέ τον με καλοσύνη και δείξε του που δεν πρόσεξε. Αν αδυνατείς να το κάνεις, κατηγόρησε τον εαυτό σου ή ούτε καν τον εαυτό σου.
Ποτέ θα βρεις απόλαυση στην απλότητα; Πότε θα βρεις απόλαυση στη σεμνότητα;
Μη συζητάς καθόλου για το πως είναι ο καλός άνθρωπος, αλλά γίνε καλός.
Θα είμαι φιλικός και καλοπροαίρετος προς τον καθένα, ακόμα και προς αυτόν που με καταφρονεί και με μισεί, έτοιμος να του δείξω τι δεν πρόσεξε, χωρίς όμως να τον ντροπιάσω, με ειλικρίνεια και καλοσύνη.
Στην οργή σου έχε πάντα πρόχειρη τη σκέψη ότι ανδρισμός δεν είναι ο θυμός. Η πραότητα και η ημεράδα, αντίθετα, που είναι στάσεις πιο ανθρώπινες είναι και στάσεις πιο ανδροπρεπείς και οποίος τις διαθέτει επίσης νεύρο και ανδρεία, όχι οποίος αγανακτεί και δυσανασχετεί, γιατί όσο λιγότερο εμπαθής είναι τόσο πιο δυνατός.
Το να μη μιλάς με την καρδιά σου θεώρησε το από τα πιο άτοπα πράγματα.
Πηγή: Περί του ανθρωπίνου Βίου, Μάρκος Αυρήλιος
Αλεξάνδρεια 370 μ.Χ. - 415 μ.Χ.
Η Υπατία υπήρξε από τις πιο εξιδανικευμένες μορφές της επιστήμης. Ήταν κόρη του Θέωνα, την γνωρίζουμε δε μέσα από τα γράμματά της. Υπήρξε πολυταξιδεμένη. Αλληλογραφούσε με πολύ κόσμο από την περιοχή της Μεσογείου. Δίδαξε στην φιλοσοφική σχολή του της Αλεξάνδρειας μαθηματικά και φιλοσοφία. Διακρίθηκε στην Άλγεβρα στην Αστρονομία και τη Γεωμετρία. Εφηύρε ορισμένα εργαλεία όπως ένα όργανο για την διύλιση του νερού και την πλανισφαίρα.
Αυτή έγραψε ότι οι δογματικές θρησκείες είναι λανθασμένες και από αυτοσεβασμό και μόνο δεν πρέπει να γίνονται αποδεκτές. Κράτησε το δικαίωμά σου από το να μη σκέφτεσαι καθόλου να σκέφτεσαι λάθος. Είναι φοβερό πράγμα να διδάσκεις δεισιδαιμονίες για αλήθειες.
Με επιχειρήματα και δημόσια αναγνώριση και σεβασμό η Υπατία επισκίαζε κάθε αντίπαλο των Χριστιανικών δογμάτων της Βόρειας Αιγύπτου. Ήταν φημισμένη για το βάθος της γνώσης της και τη γοητεία της προσωπικότητάς της και αγαπημένη των πολιτών της Αλεξάνδρειας. Συχνά την καλούσα ως σύμβουλο οι άρχοντες της πόλης.
Ο μαθητής της Ησύχιος ο Εβραίος έγραφε:
΄Κρατώντας το μανδύα του φιλοσόφου και περπατώντας μέσα στην πόλη, εξηγούσε δημόσια τα γραπτά του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη και άλλων φιλοσόφων σε όλους όσους ήθελαν να ακούσουν... Οι ήθελαν να συμβουλευθούν αυτήν πρώτα για τα θέματα διοίκησης της πόλης.'
Πέθανε βίαια, πιθανόν συρόμενη μέσα στους δρόμους από ένα όχλο που την εκτέλεσε με κελύφη από όστρακα. Περιγράφεται ο θάνατός της περισσότερο σαν πολιτική δολοφονία παρά σαν κάτι που έγινε από ένα εξοργισμένο όχλο. Υπονοείται ότι η Υπατία βρέθηκε στο μέσον ενός ανταγωνισμού ανάμεσα στον Κύριλο, αρχιεπίσκοπο της Αλεξάνδρειας, και του Ορέστη πολιτικό αρμόδιο της πόλης που τοποθετήθηκε σε αυτή τη θέση λίγο μετά τον Κύριλο. Η Υπατία ήταν με την πλευρά του Ορέστη. Η επιρροή της ήταν τόσο μεγάλη που υπονόμευσε τον Κύριλο και τον παρακίνησε εναντίον της επιφέροντας τελικά τον θάνατό της.
Έτσι χάθηκε το 415 η μεγαλύτερη γυναίκα μύστης του αρχαίου κόσμου και μαζί της έπεσε και η Νεοπλατωνική Σχολή της Αλεξάνδρειας. Η μνήμη της Υπατίας πιθανώς τιμάται από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στο πρόσωπο της Αγ. Αικατερίνης της Αλεξάνδρειας.
"Η Υπατία ήταν ένα πρόσωπο που χώριζε την κοινωνία σε δύο μέρη: αυτούς που την θεωρούσαν θαύμα του φωτός και αυτούς που την έβλεπαν σαν απόστολο του σκότους." (Elbert Hunnard)
Danny had worked in the City of London for 10 years. As a research analyst, stockbroker and fund manager, he'd made a lot of valuable contacts, earnt a lot of cash, and learnt some important business skills. However, as he approached his mid-thirties, he no longer felt good about himself or what he did for a living, and he found his colleagues cold and unfriendly. A chronic illness made him realise his mortality, and he began to reassess his priorities.
Danny had been struggling with his career conundrum for nearly five years when he met David Arnaud, a philosophical counsellor. After a few soul-searching sessions, Danny arrived at a decision. Today, he teaches economics to sixth-formers, and he loves it. 'It's a much better lifestyle,' he says.
Many people are turning to philosophical counsellors to get answers to questions such as: 'How do I make sense of myself?' 'What is important to me?' 'Where am I going?' These are perhaps not the sort of questions that require psychiatric intervention, but Arnaud, who recently completed the first empirical study of philosophical counselling in the UK, has found that within just five sessions the majority of clients, with important decisions to make, tend to move from a state of concern and confusion to a resolution.
Modern philosophical counselling can be traced back to 1981, when the philosopher Gerd Achenbach opened the first practice near Cologne. Achenbach referred to the new discipline as 'therapy for the sane.' Today, there are hundreds of philosophical counsellors around the world, with the movement particularly strong in the US, Britain and the Netherlands.
'The dilemmas people face aren't always primarily psychological,' says Alex Howard, a philosophical counsellor from Newcastle. 'If people face problems that are social or economic, it doesn't make sense to define their problems in purely psychological terms.' Tim LeBon, a founder member of the Society for Philosophy in Practice (SPP) and author of Wise Therapy, adds: 'We are faced with far more life choices than our grandparents, yet have far fewer resources to deal with them. Our grandparents may have gone to a priest or to other family members for advice; most people don't trust these solutions any more and so want to make their own well-informed, well thought-out choices. Philosophical counselling can help these people - people in mid-life crises who are wondering how to make the most of the rest of their life. People who want to take stock of their values.'
Where stressed executives might once have been prescribed a course of tranquillisers or antidepressants, they can now get a dose of Bertrand Russell instead: 'Success is too dearly purchased if all the other ingredients have been sacrificed to obtain it.' While some philosophical counsellors do recommend books for their clients to read, most sessions are about helping the client identify faulty thoughts. For example, a briefing in Aristotelian logic might show a client why their beliefs are erroneous. The person might infer that they're a screw-up because they've screwed up. The counsellor could point out that they're making an error called 'fallacy of composition' - that is, what's true of the part isn't necessarily true of the whole.
In philosophical counselling, problems aren't pathologised as they are by the psychiatric profession, and the dialogue between client and counsellor is more like a meeting of equals, compared to many therapies where the client is treated like a patient and seen as someone who is, in some way, inadequate. 'Anybody can benefit from philosophical counselling,' says Howard. 'But it does require someone who is willing to take stock.'
Lou Marinoff, author of international bestseller Plato Not Prozac! has done much to promote philosophical counselling. 'Some people who have stabilised their neurochemistry and validated their emotions now wish to examine or re-examine the criteria of their beliefs, the principles of their conduct, or the meaning of their lives,' he says. 'With whom shall they do this? Psychologists and psychiatrists can shed light on such issues - as can rabbis, priests, imams and gurus. Philosophers are now rejoining the ranks of helpers.'
LeBon believes certain therapies (such as cognitive behavioural therapy) don't go far enough in helping their clients. 'For instance, if you are anxious about your relationship, a cognitive therapist would try to dispute your catastrophising and jump to conclusions to make you feel less anxious,' says LeBon. 'A philosophical counsellor would do this, but would also look for existential meaning in your anxiety - perhaps you really don't want to be in the relationship and that is what your anxiety is telling you.' LeBon also gives short shrift to psychoanalysts. 'There's very little evidence for the Freudian unconscious, and it's time to move on to more intellectually satisfying and helpful therapies,' he says.
However, Alain de Botton, the man who popularised philosophy as self-help, isn't ready to bury psychologists and their ilk just yet. 'The truth is that psychoanalysis grew out of philosophy - it's not some completely new idea, and in fact, done properly, psychoanalysis is philosophical anyway. It may even be dangerous to the mental health of some people to suggest a philosopher rather than a properly trained analyst. The knowledge of analysts when it comes to many emotional problems is now much greater than that of most philosophers.'
Πηγή: The Observer,Sunday November 21, 2004
Kilimanjaro is a snow-covered mountain 19,710 feet high, and is said to be the highest mountain in Africa. Its western summit is called the Masai 'Ngaje Ngai', the House of God. Close to the western summit there is a dried and frozen carcas of a leopard. No one has explained what the leopard was seeking at that altitude.
Πηγή: The Snows of Kilimanjaro, Ernest Hemingway, 1939
Ο χρόνος μου είναι πολύτιμος, καθώς έχω μόνον έξη μήνες ζωής, όπως είπα. Είμαι άθεη, και γι΄ αυτό δεν θέλω να πάω σε ιερέα για να με βοηθήσει ν’ αντιμετωπίσω τον θάνατο. Ωστόσο αισθάνομαι επείγουσα ανάγκη να κάνω απολογισμό της ζωής μου και να προσπαθήσω πραγματικά να κάνω ότι περισσότερο μπορώ στον χρόνο που μου απομένει. Γι΄ αυτό, στην περίπτωση μου ένας Φιλοσοφικός Σύμβουλος θα ήταν χρήσιμος.
Πηγή: Περιοδικό Humanity (14’ Φεβρουάριος – Μάρτιος 2000)
Ο πάμπλουτος πένης
«Γιατί δεν αντέχω τα τινάγματα
του μέσα βίου έξω»
(Κική Δημουλά)
Ο Μίλτος Σαχτούρης δεν χρειάστηκε ποτέ να υποστεί «τινάγματα» του μέσα του βίου έξω. Εζησε, ως παράδεισο φαίνεται, μια απόλυτα εσωτερικοποιημένη, την κάθε στιγμή, ζωή. Πραγματοποίησε, ως ιδανικό, την αντιστροφή της ρήσης του Μπλεζ Πασκάλ που λέει πως «όλη η δυστυχία του ανθρώπου προέρχεται από το γεγονός ότι δεν μπορεί να μείνει κλεισμένος για πάντα σ' ένα δωμάτιο». Ο τελευταίος, κυριολεκτικά, μιας μακράς σειράς ποιητών, που υπογράψανε με το αίμα τους ότι, με την ποίηση στο προσκεφάλι, δεν χρειάζεται κανείς παρά τα στοιχειώδη: λίγη τροφή κι ένα, ακόμη και αμφισβητούμενο, κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του.
Αν κάτι ξεχωρίζει τους ποιητές είναι μόνο μια «ιδιοκτησία» (και αυτή προσωρινή) των ιδεών και των ποιημάτων τους. Ο Σαχτούρης έζησε μόνο με την αγωνία της έκφρασης, αλλά χωρίς την αγωνία να προσπαθεί να θυμηθεί ποιος «ήταν» και να μην τα καταφέρνει, κάτι που χαρακτηρίζει τις ζωές των περισσοτέρων, συχνά μάλιστα καλλιτεχνών. Δεν υπήρξε στιγμή που να μην αφουγκράζεται την ύπαρξή του ως ένα πολύβουο συλλογικό κοχύλι.
Μια αντίστοιχη οργάνωση ζωής γίνεται αυτόματα προετοιμασία θανάτου. Ως εμπειρία χαρίζει στην ποίηση του καθενός ένα πλήθος ανεξερεύνητα κοιτάσματα, ως «στάση» μεταβάλλει το σύνορο ανάμεσα σε ζωή και θάνατο σε μια διακεκαυμένη ζώνη, που αξίζει, ωστόσο, να βιωθεί χωρίς κλάψες, φιλελεύθερα. Ζώντας με τον τρόπο αυτό ο Σαχτούρης, η ποίησή του προκύπτει φυσιολογικά, χωρίς προσπάθεια ακόμη και στις «εφιαλτικές» ή «απάνθρωπες» διαστάσεις της. Τα φλεγόμενα βέλη των στίχων του, «Το ξεδοντιασμένο στόμα της γριάς έχει ουρανό» και «Το άλογο κλαίει απαρηγόρητο στη γωνία», θα φωτίζουν μαζί με άλλους του στίχους το πηχτό σκοτάδι των σύγχρονων καιρών.
Πηγή: ΘΑΝΑΣΗΣ Θ. ΝΙΑΡΧΟΣ - ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 31/03/2005
1. Do not feel absolutely certain of anything.
2. Do not think it worth while to proceed by concealing evidence, for the evidence is sure to come to light.
3. Never try to discourage thinking for you are sure to succeed.
4. When you meet with opposition, even if it should be from your husband or your children, endeavor to overcome it by argument and not by authority, for a victory dependent upon authority is unreal and illusory.
5. Have no respect for the authority of others, for there are always contrary authorities to be found.
6. Do not use power to suppress opinions you think pernicious, for if you do the opinions will suppress you.
7. Do not fear to be eccentric in opinion, for every opinion now accepted was once eccentric.
8. Find more pleasure in intelligent dissent than in passive agreement, for, if you value intelligence as you should, the former implies a deeper agreement than the latter.
9. Be scrupulously truthful, even if the truth is inconvenient, for it is more inconvenient when you try to conceal it.
10. Do not feel envious of the happiness of those who live in a fool's paradise, for only a fool will think that it is happiness."
1. Μην αισθάνεσαι απόλυτα σίγουρος για οτιδήποτε.
2. Μη θεωρείς ότι είναι σωστό και άξιο να προχωράς αποκρύπτοντας αποδείξεις, διότι σίγουρα κάποτε θα έρθουν στο φως.
3. Ποτέ μην προσπαθήσεις να σταματήσεις τη σκέψη επειδή είσαι βέβαιος ότι θα επιτύχεις.
4. Όταν συναντάς μια αντίθετη άποψη, ακόμα κι αν προέρχεται από το σύζυγο ή τα παιδιά σου, προσπάθησε να την ξεπεράσεις με συζήτηση και όχι μέσω της άσκησης εξουσίας. Μια νίκη βασισμένη στην αυθεντία είναι εξωπραγματική και πλασματική.
5. Μην έχεις καθόλου σεβασμό προς την αυθεντία των άλλων, διότι πάντοτε βρίσκεις αντίθετες προς αυτούς αυθεντίες.
6. Μη χρησιμοποιείς δύναμη για να καθυποτάξεις απόψεις που θεωρείς ολέθριες, διότι αν το κάνεις, οι απόψεις αυτές θα καθυποτάξουν εσένα.
7. Μη φοβάσαι την εκκεντρικότητα στις ιδέες σου, διότι κάθε ιδέα που σήμερα είναι αποδεκτή, κάποτε ήταν εκκεντρική.
8. Να ευχαριστιέσαι περισσότερο με την έξυπνη διαφωνία, παρά με την παθητική συμφωνία, διότι αν εκτιμάς την εξυπνάδα όπως πρέπει, στην πρώτη περίπτωση υπονοείται μια πιο βαθιά συμφωνία από τη δεύτερη.
9. Να είσαι ευσυνείδητα ειλικρινής, ακόμα κι αν η αλήθεια είναι ενοχλητική, διότι είναι περισσότερο ενοχλητικό όταν προσπαθείς να την σκεπάσεις.
10. Μη ζηλεύεις την ευτυχία εκείνων που ζουν ανόητα στον κόσμο τους. Μόνο ένας ανόητος θα το θεωρούσε αυτό ευτυχία.»
Τι σκέφτεστε όταν ακούτε τη λέξη "ομοφυλοφιλία"; Οι περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται "gay άντρες" και "σεξ". Και φυσικά η ομοφυλοφιλία έχει σχέση και με το σεξ. Αλλά όχι μόνο με το σεξ κι όχι μόνο με τους άντρες. Υπάρχουν και ομοφυλόφιλες γυναίκες, οι λεσβίες.
Ανεξάρτητα από το ποιο φύλο προτιμά κανείς, οι περισσότεροι ανθρώποι έχουν τη δυνατότητα να αγαπούν και να έλκονται σεξουαλικά, τη δυνατότητα να ερωτεύονται. Με τον έρωτα όμως δεν εννοούμε μόνο σεξ και πόθο, αλλά και τη λαχτάρα για τρυφερότητα, για στοργή και συντροφικότητα. Στην πραγματικότητα ούτε η ομοφυλοφιλία ούτε η ετεροφυλοφιλία είναι τίποτα περισσότερο ή τίποτα λιγότερο.
Τα τελευταία 100 χρόνια ένας αριθμός θεωριών απασχολήθηκε με το αίνιγμα γιατί μερικοί άνθρωποι είναι ομοφυλόφιλοι, όμως ο τρόπος έρευνας δεν ήταν πάντα αντικειμενικός. Η χριστιανική εκκλησία έδειξε από νωρίς ενδιαφέρον για την ομοφυλοφιλία, αλλά μόνο ως σεξουαλική δραστηριότητα ανάμεσα σε δύο άντρες που θεωρήθηκε αμαρτία.
Όμως μετά το τέλος του περασμένου αιώνα κι όταν η ιατρική επιστήμη ασχολήθηκε με το θέμα, το ενδιαφέρον για τους ομοφυλόφιλους αυξήθηκε. Οι πρώτες θεωρίες της ιατρικής επιστήμης υπέθεταν ότι η ομοφυλοφιλία είναι μια κληροδοτημένη ανωμαλία, ένα ελάττωμα στη φύση. Αργότερα όμως, το ενδιαφέρον επικεντρωθηκε στην ψυχή και τότε η ομοφυλοφιλία περιγράφηκε ως το αποτέλεσμα ψυχολογικών διαταραχών, κυρίως κατά την παιδική ηλικία. Μόνον κατά την αρχή της δεκαετίας του 70 προέβαλλαν τελείως νέοι και σε γενικές γραμμές θετικοί τρόποι αντιμετώπισης της ομοφυλοφιλίας. Ψυχολόγοι και σεξολόγοι άρχισαν να βλέπουν την ομοφυλοφιλία ως μια απόλυτα φυσιολογική σεξουαλική ποικιλλία.
Σήμερα, η μεγάλη πλειοψηφία των ειδικών πιστεύει ότι ο ομοφυλόφιλος άντρας και η ομοφυλόφιλη γυναίκα πρέπει να θεωρηθούν σε σχέση με την κληρονομικότητα, με το περιβάλλον στο οποίο ζουν και φυσικά με τις θετικές επιλογές που κάνουν στο αν θα αποδεχτούν και σε ποιο βαθμό τα συναισθήματά τους. Συγχρόνως εμφανίστηκε και ένα ενδιαφέρον για την ομοφυλοφιλία ως κοινωνικό φαινόμενο. Κοινωνιο-ανθρωπολόγοι, ιστορικοί και ερευνητές έχουν επισημάνει, ανάμεσα σε πολλά άλλα και το πως έχει μεταβληθεί η άποψή μας για την ομοφυλοφιλία σε σχέση με το χρόνο καθώς και τις σημαντικές διαφορές που υπάρχουν στην αντιμετώπισή της από διαφορετικούς πολιτισμούς.
Πηγή: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ
